801 009 503

794 470 000

22 300 89 89

608 500 100

Infolinia:

telefon:

telefon:

SMS24:

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Do ustania małżeństwa może dojść nie tylko przez rozwód. W pewnych bowiem okolicznościach związek małżeński podlega unieważnieniu.

Przesłanki unieważnienia małżeństwa

Związek małżeński może zostać unieważniony tylko i wyłącznie z przyczyn wskazanych w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Co ważne, wszystkie one muszą istnieć w już chwili ślubu. Można je podzielić na trzy kategorie:

• przeszkody małżeńskie,

• wady oświadczenia woli,

• przeszkody dotyczące pełnomocnictwa.

Przeszkody małżeńskie

Przeszkody małżeńskie dotyczą:

• wieku,

• ubezwłasnowolnienia,

• choroby psychicznej,

• bigamii,

• pokrewieństwa oraz powinowactwa,

• przysposobienia.

Przeszkoda wieku

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, małżeństwa nie może zawrzeć osoba niemająca ukończonych osiemnastu lat. Z ważnych powodów jednak Sąd opiekuńczy może na to zezwolić kobiecie, która ukończyła lat szesnaście, a z okoliczności wynika, że będzie to zgodne z dobrem założonej rodziny.

Do ważnych powodów zaliczyć należy ciążę lub urodzenie się dziecka stron zamierzonego małżeństwa, a także istniejący między nimi trwały związek faktyczny.

Unieważnienia małżeństwa tego powodu, może żądać każdy z małżonków.

Musisz wiedzieć, że pomimo zaistnienia takiej przeszkody, unieważnienie małżeństwa nie jest możliwe, jeżeli małżonek przed wytoczeniem powództwa w tym przedmiocie osiągnął wymagany wiek. Nie może także żądać tego mąż, jeżeli jego żona zaszła w ciążę.

Przeszkoda ubezwłasnowolnienia

Kolejna przeszkoda polega na tym, że nie może zawrzeć małżeństwa osoba ubezwłasnowolniona całkowicie.

Ma ona charakter bezwzględny, gdyż Sąd w razie jej zaistnienia, nie może zezwolić na zawarcie małżeństwa, zaś jego unieważnienia może żądać każdy z małżonków. Nie ma jednak do tego podstaw, jeśli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone przez Sąd, także z urzędu, do dnia wydania wyroku w takiej sprawie. Może do tego dojść gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono. Poza tym Sąd może w razie poprawy stanu psychicznego ubezwłasnowolnionego zmienić ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe, co również powoduje upadek tej przeszkody małżeńskiej.

Do przyczyn uzasadniających całkowite ubezwłasnowolnienie należą:

• choroba psychiczna,

• niedorozwój umysłowy

• innego rodzaju zaburzenia psychiczne, a w szczególności pijaństwo lub narkomania.

Przeszkoda choroby psychicznej

Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. 

Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli nie została ona ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa.

Również i w tym przypadku unieważnienia małżeństwa może żądać każdy z małżonków, jednakże nie jest to dopuszczalne jeżeli choroba ustała do dnia wydania wyroku w takiej sprawie.

Przeszkoda bigamii

Zawarcie małżeństwa nie jest także możliwe przez osobę, która już pozostaje w związku małżeńskim. W takim przypadku, unieważnienia małżeństwa może żądać nie tylko każdy z małżonków, ale w ogóle każdy, kto ma w tym interes prawny.

Musisz jednak wiedzieć, że nie można unieważnić małżeństwa jeżeli zostało ono unieważnione lub już ustało, chyba że to ostatnie nastąpiło przez śmierć osoby, która zawarła ponowne małżeństwo pozostając w poprzednio zawartym związku małżeńskim.

Przeszkoda pokrewieństwa oraz powinowactwa

Małżeństwo nie może zostać zawarte przez krewnych lub powinowatych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Unieważnienia małżeństwa z powodu pokrewieństwa między małżonkami może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny, natomiast z przyczyny powinowactwa – tylko każdy z małżonków.

W przypadku powinowactwa, Sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa z ważnych powodów.

Przeszkoda przysposobienia

Ostatnia z przeszkód małżeńskich polega na tym, że nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa przysposabiający i przysposobiony.

Unieważnienia małżeństwa z tego powodu może żądać każdy z małżonków, jednakże nie jest to dopuszczalne, jeżeli stosunek ten ustał.

Trzeba zaznaczyć, że Sąd nie może wydać zgody na zawarcie takiego związku małżeńskiego. Nie można go jednak unieważnić, jeżeli stosunek ten ustał.

Wady oświadczenia woli

Kolejną przesłanką unieważniającą jest wada dotykająca oświadczenie woli o wstąpieniu w związek małżeński, gdy zostało ono złożone:

• przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli,

• pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony,

• pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste.

Unieważnienia małżeństwa z powodu zaistnienia tych okoliczności może żądać jedynie małżonek, który złożył oświadczenie dotknięte wadą.

Nie można natomiast żądać unieważnienia małżeństwa:

• po upływie sześciu miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli,

• od wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą,

• po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa.

Przeszkody dotyczące pełnomocnictwa

Przeszkoda ta może wystąpić, jeżeli małżeństwo zostało zawarte przez pełnomocnika. Wymaga to zezwolenia wydanego przez Sąd.

W takim bowiem przypadku, mocodawca może żądać unieważnienia małżeństwa, jeżeli:

• brak było zezwolenia Sądu,

• pełnomocnictwo było nieważne lub skutecznie odwołane.

Nie jest to jednak dopuszczalne, małżonkowie podjęli wspólne pożycie.

Jak unieważnić małżeństwo?

Co do zasady, nie można unieważnić małżeństwa po jego ustaniu. Nie dotyczy to jednak pokrewieństwa między małżonkami oraz wielożeństwa.

Jeżeli jeden z małżonków wniósł do sądu powództwo w takiej sprawie i zmarł, to żądanie takie mogą zgłosić także jego zstępni. Jeżeli dojdzie do śmierci w trakcie procesu, wówczas toczy się on dalej, a na miejsce zmarłego wstępuje kurator ustanowiony przez Sąd.

Powództwo o unieważnienie małżeństwa wnosi się analogicznie, jak w sprawie o rozwód. Podlega ono stałej opłacie sądowej w wysokości 200 zł.

Podkreślenia wymaga fakt, że orzekając o unieważnieniu małżeństwa, sąd rozstrzyga jednocześnie, czy i który z małżonków zawarł małżeństwo w złej wierze. Za będącego w takim stanie uważa się tego z nich, który w chwili zawarcia mariażu wiedział o okoliczności stanowiącej podstawę jego unieważnienia. Jest on traktowany, jak małżonek wyłącznie winny rozpadowi małżeństwa.

Dodać należy, że powództwo o unieważnienie małżeństwa może wytoczyć także prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Copyright © 2020 - Kancelaria Klonowski