Kancelaria Klonowski » Postępowanie o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy

Postępowanie o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy różni się w sposób bardzo znaczący od upadłości konsumenckiej. Odmienność dotyczy wielu szczegółów proceduralno-prawnych. Z drugiej strony przepisy dotyczące obydwu form upadłości przenikają się wzajemnie.

Kto to jest przedsiębiorca?

Przepisy ustawy Prawo upadłościowe wyraźnie wskazują, iż stosuje się ją do przedsiębiorców w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Ten z kolei stanowi, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Jakie są przesłanki ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy?

Podstawową przesłanką ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy jest jego niewypłacalność. Stan ten ma miejsce, jeśli dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych przez okres przekraczający trzy miesiące. Szerzej pisałem na ten temat we artykule „Czym jest stan niewypłacalności?”

Zaznaczyć trzeba, że dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, jest niewypłacalny także wtedy, gdy:

ciążące na nim zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku (nie wlicza się do niego składników niewchodzących w skład masy upadłości),
stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Musisz wiedzieć, że Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie.

Opisane powyżej reguły dotyczące osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mają zastosowania do spółek osobowych w których co najmniej jednym wspólnikiem odpowiadającym za jej zobowiązania bez ograniczenia całym swoim majątkiem jest osoba fizyczna. Dla przypomnienia, do spółek osobowych zaliczają się:

spółka jawna,
spółka partnerska,
spółka komandytowa,
spółka komandytowo-akcyjna,
spółka komandytowa lub komandytowo-akcyjna z udziałem spółki kapitałowej.

Kto może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy?

Wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy może zgłosić w szczególności:

dłużnik,
każdy z tzw. wierzycieli osobistych dłużnika, a więc takich, którzy mają prawo zaspokoić się z całego majątku dłużnika, a nie są jedynie wierzycielami rzeczowymi, na przykład hipotecznymi,
w stosunku do spółek osobowych – każdy ze wspólników odpowiadających bez ograniczenia za zobowiązania takiej spółki,
w stosunku do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – każdy, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami,
w stosunku do osoby prawnej, spółki jawnej, spółki partnerskiej oraz spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej, będących w stanie likwidacji – każdy z likwidatorów.

W jakim terminie należy złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy?

Ustawa Prawo upadłościowe wprowadza zasadę, że możliwość złożenia wniosku o upadłość przez wierzyciela stanowi jego uprawnienie, z którego może on skorzystać, ale nie wcale musi.

Wyróżnia ona również kategorię podmiotów dla których jest to obowiązek. Należą do nich:

dłużnik,
jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna – każda osoba, która na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami,
w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego – zarządca sukcesyjny.

Termin na zgłoszenie w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości przez wskazane powyżej podmioty wynosi 30 dni. Termin ten biegnie od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. W przypadku, gdy ustanowiony został zarząd sukcesyjny, a podstawa do ogłoszenia upadłości wystąpiła przed ustanowieniem tego zarządu, termin na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie od dnia, w którym został ustanowiony zarząd sukcesyjny. Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez zarządcę sukcesyjnego nie wymaga zgody osób, na rzecz których wykonuje on swoje czynności.

Jaka jest odpowiedzialność odszkodowawcza za niezłożenie wniosku o upadłość?

Jeżeli dłużnik i pozostałe osoby, na których spoczywa obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nie zgłoszą tego wniosku we wskazanym powyżej terminie, ponoszą odpowiedzialnością za wyrządzoną tym szkodę, chyba że nie ponoszą za to winy. Mogą one uwolnić się od odpowiedzialności, w szczególności jeżeli wykażą, że w 30-dniowym terminie otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu. Nie ponoszą one także odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji.

Do jakiego sądu złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy?

Sprawy o ogłoszenie upadłości podlegają rozpoznaniu przez Sądy upadłościowe. Sądem upadłościowym jest Sąd rejonowy – sąd gospodarczy.

W sprawach o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy właściwym miejscowo jest sąd, w którego obszarze znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności, czyli miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.

Jeżeli dłużnik nie ma w Polsce głównego ośrodka podstawowej działalności, właściwy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest sąd miejsca zwykłego pobytu albo siedziby dłużnika, a jeżeli dłużnik nie ma w Polsce miejsca zwykłego pobytu albo siedziby, właściwy jest sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.

W przypadku osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w Prawie upadłościowym wprowadzono domniemanie, że głównym ośrodkiem podstawowej działalności takich podmiotów jest miejsce ich siedziby. Z kolei w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą lub zawodową istnieje domniemanie, że głównym ośrodkiem jej podstawowej działalności jest główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej; w przypadku każdej innej osoby fizycznej domniemywa się, że głównym ośrodkiem podstawowej działalności jest miejsce zwykłego pobytu tej osoby.

Jaka jest opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości?

Wniosek o ogłoszenie upadłości podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 1. 000, 00 zł.

Jaka jest wysokość zaliczki na wydatki

Przy składaniu wniosku o ogłoszenie upadłości, konieczne jest także uiszczenie zaliczki na wydatki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa GUS.

Jaka jest zależność pomiędzy upadłością przedsiębiorcy a upadłością konsumencką

Procedura dotycząca ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy prowadzona jest na tzw. zasadach ogólnych. Musisz wiedzieć, że upadłość konsumencka jest uregulowana w stosunku do niej w sposób odrębny. Jednakże, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w postępowaniu upadłościowym, w zakresie który nie jest uregulowany przez postępowanie konsumenckie, zastosowanie znajdują również normy dotyczące postępowania ogólnego. Tym samym, obydwa rodzaje postępowań upadłościowych przenikają się wzajemnie.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Adwokatów i Radców Prawnych Klonowski & Marek sp.k.

upadłość konsumencka, układ konsumencki, upadłość przedsiębiorcy, sprawy restrukturyzacyjne i upadłościowe

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Postępowanie o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy