od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Powrót do strony głównej

Powrót do artykułów

02 czerwca 2022

Rozdzielność majątkowa

Jeżeli narzeczeni lub współmałżonkowie nie chcą, aby panował pomiędzy nimi ustrój ustawowej wspólności majątkowej, mogą zawrzeć w tym celu majątkową umowę małżeńską. Na jej podstawie mogą wprowadzić pomiędzy sobą rozdzielność majątkową.

Co to jest rozdzielność majątkowa? Na czym polega? W jaki sposób ją ustanowić? Wszystkie te pytania znajdą swoją odpowiedź w tym właśnie wpisie.

Co to jest rozdzielność majątkowa?

Generalnie pomiędzy małżonkami, z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, powstaje z mocy prawa ustrój wspólności ustawowej.

Jeżeli narzeczeni lub małżonkowie chcą wyłączyć nastąpienie takiego skutku prawnego, mogą zawrzeć majątkową umowę małżeńską. Może do tego dojść zarówno przed ślubem, jak i po nim. Jeżeli ma to miejsce przed nawiązaniem mariażu, umowa taka nazywa się „intercyzą”.

Jeżeli na jej zawarcie decydują się jeszcze narzeczeni, wówczas majątek wspólny z chwilą zawarcia małżeństwa w ogóle nie powstaje.

Gdy natomiast małżonkowie ustanawiają rozdzielność majątkową dopiero po zawarciu małżeństwa, majątek wspólny przestaje istnieć z dniem zwarcia umowy majątkowej.

Jakie są rodzaje umownej rozdzielności majątkowej?

Poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej strony mogą:

ograniczyć wspólność majątkową,
wprowadzić pełną rozdzielność majątkową,
wprowadzić rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków.

Na czym polega ograniczenie wspólności majątkowej?

Umowa małżeńska, która ma ograniczyć wspólność ustawową w zakresie majątku, powoduje wyłączenie pewnych, określonych w niej składników majątkowych ze wspólnego majątku.

Taka umowa musi precyzyjnie wskazywać, jakie prawa lub przedmioty są nią objęte i mają pozostać majątkiem osobistym małżonków, a więc nie należeć do majątku wspólnego. W razie rozwodu, konieczne będzie dokonanie pomiędzy współmałżonkami podziału majątku.

Na czym polega pełna rozdzielność majątkowa?

Skutkiem prawnym umowy wprowadzającej rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami, jest zachowanie przez każdego z nich w swoim odrębnym posiadaniu zarówno majątku nabytego przed jej zawarciem, jak i tego który został nabyty później, a więc w trakcie trwania związku małżeńskiego.

Na jej podstawie następuje wyłączenie wspólności majątkowej, w miejsce której powstaje rozdzielność majątkowa, zaś każdy z małżonków sprawuje samodzielny zarząd swoimi aktywami.

Z chwilą zawarcia takiej umowy, przestaje powstawać majątek wspólny o charakterze dorobkowym. Każdy z małżonków uzyskuje prawo do samodzielnego dysponowania składnikami swojego majątku w odniesieniu do wszelkich przedmiotów majątkowych.

Jeśli dojdzie do rozwodu, z punktu widzenia majątkowego, pomiędzy małżonkami nic się nie zmieni, gdyż nie będzie potrzeby przeprowadzenia podziału majątku.

Co ważne, umowa tego rodzaju może obejmować zarówno wyłączenie istnienia pomiędzy małżonkami ustroju wspólności ustawowej, jak i umownej. Dotyczyć więc może także już wcześniej zawartej umowy majątkowej małżeńskiej - po prostu wchodząc w jej miejsce.

W takim wypadku, umowa wprowadzająca rozdzielność majątkową może zostać zawarta dopiero po dokonaniu formalnego podziału dotychczasowego majątku wspólnego. Wynika to z faktu, iż odrębna własność każdego z małżonków dotyczy nie tylko majątku nabytego po zawarciu takiej umowy, ale także tego, który został wspólnie wypracowany przed jej podpisaniem. Oczywiście ma to zastosowanie także do istniejącego majątku osobistego każdego ze współmałżonków.

Na czym polega pełna rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków?

Zawarcie umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami z wyrównaniem dorobków ma identyczne skutki prawne jak te, które powstają wskutek ustanowienia pełnego ustroju rozdzielności majątkowej.

Tym samym więc, dopóki trwa rozdzielność majątkowa, nie istnieje pomiędzy współmałżonkami majątek wspólny, a każdy z małżonków posiada swój majątek osobisty, którym odrębnie zarządza.

Z chwilą jednak, gdy następuje ustanie ustroju rozdzielności majątkowej poprzez rozwód, małżonek znajdujący się w gorszej sytuacji majątkowej, może wystąpić o wyrównanie dorobku.

Co to jest dorobek? Należy przez niego rozumieć wzrost wartości majątku każdego z małżonków, który nastąpił od zawarcia intercyzy do czasu, gdy przestaje ona obowiązywać.

Wyrównanie dorobków ma na celu ochronę interesów tego małżonka, który znajduje się się w gorszej sytuacji finansowej. Na ogół ma to miejsce w sytuacji, w której jeden ze współmałżonków z powodu sprawowania opieki nad dziećmi, bądź niespodziewanej, ciężkiej choroby, nie mógł powiększać swojego majątku osobistego.

W jaki sposób to następuje? Można tego dokonać albo poprzez zapłatę w odpowiedniej wysokości, albo też przeniesienie prawa, na przykład własności określonej rzeczy.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Polityka prywatności | RODO