608 500 100

Infolinia:

telefon:

telefon:

SMS24:

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Powrót do strony głównej

Powrót do artykułów

17 czerwca 2022

Rozliczenie pożytków, zwrot wydatków i nakładów, nierówny podział majątku

W większości wypadków, Sąd dzieli majątek wspólny byłych współmałżonków po równo. W niektórych jednak sytuacjach możliwe jest inne ukształtowanie wielkości ich udziałów.

 

Rozwód a podział majątku wspólnego

 

Co do zasady, przyjmuje się, że udziały w majątku wspólnym obojga dotychczasowych współmałżonków są równe. Jednakże, jeżeli istnieją do tego podstawy prawne, każdy z nich może żądać:

  • ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym,
  • zwrotu wydatków i nakładów,
  • rozliczenia pobranych pożytków i korzystania ze wspólnej rzeczy ponad udział oraz rozliczenia spłaconych długów.

 

Nierówny podział majątku po rozwodzie

 

Jeżeli przemawiają za tym ważne powody, elementem wniosku o podział majątku może być żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym współmałżonków.

 

Uwzględniając takie żądanie, Sąd może ustalić udziały w majątku wspólnym, z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do jego powstania. Przy ocenie takiego stanu rzeczy bierze się pod uwagę także nakład osobistej pracy każdego z nich przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

 

Za „ważne powody” uznaje się całokształt okoliczności przemawiających za tym, że przeciwne rozwiązanie będzie niesłuszne ze względów moralnych i etycznych. Powinny one być oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego, które sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do której powstania nie przyczynił się on w ogóle lub przyczynił się w mniejszym stopniu niż to wynika z jego możliwości. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego sam nierówny stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego, nie może być uznany za tego rodzaju okoliczność.

 

Zwrot wydatków i nakładów

 

Każdy z małżonków, może w złożonym wniosku o podział majątku wspólnego, żądać zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny, czy też z majątku wspólnego na jego majątek osobisty. Nie dotyczy to jednak wydatków i nakładów poczynionych w koniecznym zakresie na przedmioty majątkowe przynoszące dochód.

 

Nie można także żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

 

Na wnioskodawcy spoczywa pełny obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń w tym przedmiocie. Zaznaczyć trzeba, iż istnieje domniemanie przynależności do majątku wspólnego przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. W związku z tym przynależność określonych przedmiotów do majątku osobistego obowiązany jest udowodnić zainteresowany tym małżonek. Jednocześnie jednak wspomniane domniemanie można obalić przez wykazanie, iż nabycie przedmiotu majątkowego nastąpiło ze środków finansowych stanowiących majątek osobisty.

 

Żądanie rozliczenia pobranych pożytków i korzystania ze wspólnej rzeczy ponad udział oraz rozliczenia spłaconych długów.

 

We wniosku o podział majątku wspólnego zawarte może być również żądanie rozliczenia:

  • pobranych po ustaniu wspólności majątkowej pożytków lub innych przychodów z majątku wspólnego,

  • korzystania ze wspólnej rzeczy ponad udział,

  • spłaconych długów.

 

Są one objęte prekluzją, co oznacza, że po zakończeniu sprawy o podział majątku nie będzie możliwe już ich dochodzenie w innym postępowaniu.

 

Pożytki

 

W przypadku, gdy wspólny majątek przynosi określone dochody, zgodnie z prawem powinny one przypaść obojgu byłym małżonkom w odpowiedniej proporcji do udziałów, jakie w nim posiadają. Jeżeli zostały one pobrane tylko przez jednego z nich, wówczas drugiemu przysługuje roszczenie uwzględnienia tego w ramach podziału majątku. Musisz wiedzieć, że rozliczeniu podlegają pożytki i przychody pobrane w okresie między ustaniem wspólności majątkowej, a dokonaniem podziału majątku.

 

Wspólna rzecz

 

W przypadku więc, gdy jeden z byłych małżonków zajmuje, w sposób wyłączny i wbrew woli drugiego wspólny lokal mieszkalny lub osiąga dochód z niego poprzez pobieranie czynszów najmu, nie dzieląc się tymi dochodami z byłym współmałżonkiem, ten ostatni uprawniony jest  do żądania rozliczenia powstałych z tego tytułu roszczeń.

 

Powinieneś wiedzieć, że roszczenie o wynagrodzenie za bezprawne korzystanie z rzeczy wspólnej przez drugiego małżonka, może być dochodzone zarówno obok roszczenia o zwrot pożytków, jak i samodzielnie, nawet wtedy, gdy żadne dochody nie zostały przez niego w sposób bezprawnie pobrane.

 

Długi

 

Każdy z byłych współmałżonków ma także prawo do odpowiedniego rozliczenia długów spłaconych przez byłego małżonka po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, a powstałych w czasie trwania małżeństwa.

 

Co do zasady, wszelkie zobowiązania małżeńskie powinny być spłacane w częściach równych, a więc po połowie. Jeśli małżonkowie w trakcie trwania małżeństwa zaciągnęli zobowiązania, a następnie ich spłacenia dokonał tylko jeden nich, przysługuje mu roszczenie o zwrot połowy zapłaconej kwoty.

 

W takim trybie nie podlegają rozliczeniu długi:

  • które zostały spłacone w czasie trwania ustroju wspólności majątkowej,
  • zaciągnięte przez jednego z małżonków na majątek wspólny po ustaniu wspólności majątkowej,
  • powstałe w czasie trwania wspólności majątkowej i zaciągnięte przez jednego z małżonków, jeżeli dłużnikiem w stosunku do wierzyciela był tylko właśnie ten małżonek.

 

W powyższym kontekście, wskazać należy, że zgodnie z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w razie podziału majątku wspólnego i przyznania jednemu z małżonków własności nieruchomości obciążonej hipoteką, w dalszym ciągu obydwaj małżonkowie pozostają stronami umowy kredytowej. Tym samym, wierzyciel kredytowy uprawniony jest do dochodzenia zapłaty kwot należnych rat od obojga lub każdego z nich z osobna. W przypadku, gdy jedna ze stron dokonała całkowitej spłaty kwoty na jaką opiewał kredyt hipoteczny, może ona żądać zwrotu połowy tej sumy od drugiej strony.

 

 

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

 

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Polityka prywatności | RODO

Copyright © 2020 - Kancelaria Klonowski