od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Powrót do strony głównej

Powrót do artykułów

14 czerwca 2022

Rozwód a kredyt

Po orzeczeniu przez Sąd rozwodu, konieczne jest uregulowanie pomiędzy dotychczasowymi współmałżonkami spraw majątkowych. Należ do wszelkiego rodzaju zobowiązania, a w szczególności zaciągnięte kredyty. Co więc dzieje się z tego rodzaju wierzytelnościami po rozwodzie?

Kredyt hipoteczny a rozwód

Na podstawie rozwodu powstaje rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami oraz możliwe jest dokonanie podziału ich majątku wspólnego. Do tego ostatniego należą zarówna aktywa, jak i pasywa, a więc także zaciągnięty wspólnie przez współmałżonków kredyt.

Jednakże, pomimo takiego stanu prawnego, samo orzeczenie rozwodu nie wywiera żadnego wpływu na tego rodzaju wierzytelność oraz jej spłatę. Jest to skutkiem istoty sądowej procedury działu małżeńskiego majątku wspólnego.

Kredyt a procedura podziału majątku

Sąd w toku postępowania o podział majątku dokonuje działu tylko i wyłącznie istniejących w tej chwili składników majątkowych tworzących majątek wspólny, czyli aktywów. Podziałowi nie podlegają więc pasywa, w tym kredyty. Tym samym, Sąd nie dokona podziału zobowiązań, które małżonkowie wspólnie zaciągnęli w trakcie trwania małżeństwa. Jedynymi wspólnymi długami, które obejmuje podział majątku, są te, które zostały spłacone przez każdego z małżonków w okresie pomiędzy ustaniem wspólności ustawowej i podziałem majątku wspólnego. Tak więc kredyt, obciążający współmałżonków, nie stanie się przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu, który nie będzie wskazywał który z nich będzie zobowiązany do dokonania jego spłaty.

Jak wielokrotnie stwierdzał Sąd Najwyższy, taki stan rzeczy wynika to z tego, iż Sąd nie dysponuje żadnymi odpowiednimi danymi ani przesłankami, które umożliwiłyby mu zajęcie stanowiska co do tego, jak będzie przebiegał w przyszłości proces spłaty kredytu hipotecznego, który w chwili orzekania o dziale majątku, nie jest jeszcze wymagalny i rozłożony na wiele lat.

Musisz wiedzieć, że ta zasada ma zastosowanie nawet wówczas, gdy Sąd przyzna lokal mieszkalny lub dom, na który zostało zaciągnięte zobowiązanie kredytowe, na rzecz tylko jednego z małżonków z obowiązkiem spłaty drugiego małżonka.

Kto będzie spłacał kredyt po rozwodzie?

Podkreślić trzeba, ze zarówno przed rozwodem, jak i po jego orzeczeniu, za zaciągnięty kredyt małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie.

Tak więc, bank może żądać jego spłaty od obydwu współmałżonków bądź tylko od jednego z nich, według swojego wyboru. Tym samym, rozwód niczego nie zmienia w sytuacji małżonków, jako dłużników. Cały czas, są oni w takim samym, równym stopniu odpowiedzialni za terminową i odpowiednią co do wysokości spłatę rat kredytowych.

Pomijalność obciążenia hipotecznego

W toku sprawy o podział majątku wspólnego Sąd, co do zasady, dokonuje ustalenia wartości nieruchomości wspólnej, będącej przedmiotem zobowiązania kredytowego, całkowicie pomijając obciążenie hipoteczne wynikające z zaciągniętego przez współmałżonków kredytu. Ma to miejsce także wtedy, gdy nieruchomość została przyznana na własność jednego z małżonków.

Sąd Najwyższy stwierdził, że z punktu widzenia celu dokonywanej w dziale majątku wspólnego wyceny nieruchomości i skutków tego postępowania, obciążenie nieruchomości hipoteką nie wpływa na wartość nieruchomości. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy przeciwko takiemu rozwiązaniu przemawiają ważne względy.

Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której dojdzie do obciążenia kredytem tylko jednej osoby, poprzez dokonanie jego tak zwanego przepisania. Wówczas taki dług bierze się pod uwagę w określaniu wartości nieruchomości.

Co to jest przepisanie kredytu?

Oznacza ono możliwość spłaty kredytu przez jednego z małżonków ́po rozwodzie za zgodą banku. Aby nastąpiło przepisanie kredytu, współmałżonkowie dzieląc majątek, mogą zawrzeć pomiędzy sobą porozumienie, na mocy którego jeden z nich otrzymuje całą nieruchomość, a w zamian przejmuje kredyt i jego spłatę. O przeniesienie kredytu mogą też starać się współmałżonkowie, w sytuacji, kiedy poprzez specjalne orzeczenie sądu o dziale majątku, jeden z nich przejął wspólną nieruchomość i to on w efekcie będzie spłacać kredyt.

Musisz wiedzieć, nie można przenieść kredytu na daną osobę bez zgody jej współkredytobiorcy, co oznacza, że bez jej uzyskania, bank nie dokona przeniesienia kredytu. Oczywiście wymagana jest również formalna zgoda samego banku.

Roszczenie regresowe

Małżonek, który po uprawomocnieniu się postanowienia o dziale majątku wspólnego wykonał zobowiązanie kredytowe zabezpieczone hipoteką ustanowioną na wspólnej nieruchomości, może dochodzić od drugiego małżonka zwrotu obciążającej go z tego tytułu części. Jest to tzw. roszczenie regresowe. Z prawnego punktu widzenia, jego wysokość ogranicza się do połowy wysokości zobowiązania.

Musisz pamiętać, że co do zasady, małżonek traci takie uprawnienie, jeżeli nie wystąpił z nim w odpowiednim czasie, a mianowicie w trakcie postępowania działowego. Niezgłoszenie roszczenia z tytułu spłaty kredytu mieszkaniowego przed zakończeniem postępowania, czyli przed zapadnięciem prawomocnego postanowienia, w zasadzie skutkuje utratą możliwości podnoszenia roszczenia regresowego w odrębnym postępowaniu. Jego wszczęcie jest możliwe tylko w wyjątkowych przypadkach.

Co zrobić z kredytem po rozwodzie?

Istnieje kilka rozwiązań, jakie małżonkowie po uzyskaniu rozwodu mogą zastosować w odniesieniu do wspólnego kredytu:

dokonać jego formalnego przepisania na jednego z nich, o czym pisałem powyżej,
zawrzeć porozumienie o przejęciu wspólnej nieruchomości przez jednego z małżonków i spłacaniu przez niego kredytu. Na tej podstawie nastąpi zwolnienie drugiego z nich ze zobowiązania, bez konieczności przeprowadzania formalnej procedury przeniesienia kredytu. Może to być przedmiotem umowy zawieranej przed notariuszem, jeżeli współmałżonkowie dzielą majątek dobrowolnie i za obopólną zgodą, jak również ugody zawieranej przed sądem w trakcie postępowania działowego. Musisz wiedzieć, że jednak bank oczekuje zapłaty kredytu niezależnie od ustaleń między dłużnikami, tak więc ich solidarne zobowiązanie formalnie nadal istnieje. W razie problemów były współmałżonek ma prawo do roszczenia regresowego w stosunku do tego, który nie płacił swojej części raty. Istnieje także możliwość ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń w tym zakresie. Do najpopularniejszych należą: zastaw zwykły, zastaw rejestrowy, dopisanie się do hipoteki, uzyskanie poręczenia jednej z bliskich osób byłego współmałżonka, wystawienie przez niego weksla, dobrowolne poddanie się egzekucji w akcie notarialnym, ustanowienie gwarancji bankowej, czy też dokonanie przewłaszczenie na zabezpieczenie,
dokonać cesji kredytu na osobę trzecią za zgodą banku,
dokonać sprzedaży nieruchomości, z jednoczesnym równym podziałem uzyskanych w ten sposób pieniędzy,
wynająć nieruchomość i przeznacza
dochód uzyskany z tego tytułu, a więc czynsz najmu, na spłatę comiesięcznych rat.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Polityka prywatności | RODO