801 009 503

794 470 000

22 300 89 89

608 500 100

Infolinia:

telefon:

telefon:

SMS24:

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Polskie prawo rodzinne nie reguluje bezpośrednio nieformalnych związków, zwanych konkubinatami. W przeciwieństwie do małżeństwa, nie pozostają one pod jego ochroną. Nie precyzuje również panujących w nich stosunków majątkowych. W razie zakończenia takiego związku, dotychczasowi partnerzy nie mogą korzystać z przepisów pozwalających na odpowiednie rozliczenie byłych współmałżonków.

Jak więc rozliczyć konkubinat? Czy istnieje w tym względzie jakieś rozwiązanie prawne?

Rozliczenie zakończonego konkubinatu a polskie prawo

Zagadnienia zakończenia konkubinatu oraz odpowiednich rozliczeń majątkowych z tego tytułu pomiędzy jego stronami nie są bezpośrednio regulowane przez polskie prawo.

Z praktyki orzeczniczej wynika wprost, że konkubinat nie może być źródłem żadnych praw i obowiązków uregulowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym...

Z tego właśnie względu do konkubinatu nie można - nawet przez analogię – stosować przepisów o małżeństwie. Dotyczy to również zawartych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przepisów dotyczących stosunków majątkowych małżeńskich, w tym rozliczeń następujących po ustaniu wspólności majątkowej. Odmienna wykładnia oznaczałaby bowiem, zdaniem Sądów, zrównanie w pewnym zakresie małżeństwa oraz związku nieformalnego - do czego brak podstawy prawnej.

Powyższa sytuacja powoduje, że do związków nieformalnych stosuje poprzez analogię odpowiednie przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych i jej znoszeniu, o spółce cywilnej, o bezpodstawnym wzbogaceniu etc.

To jaka ze wskazanych powyżej podstaw prawnych zostanie zastosowana, zależy indywidualnych uwarunkowań danego stanu faktycznego, a więc od okoliczności konkretnej sprawy.

Należy z całą mocą podkreślić, iż nie istnieje jedna, uniwersalna metoda rozliczania byłych partnerów po rozpadzie konkubinatu.

W jaki sposób rozliczyć konkubinat po jego zakończeniu?

Dla sposobu rozliczenia konkubinatu decydujący jest przedmiot, którego ma to dotyczyć.  Sąd Najwyższy wyraźnie wskazał, że w zakresie roszczeń z tytułu nabytych wspólnie nieruchomości i rzeczy ruchomych, czy z tytułu nakładów dokonanych na te przedmioty, powinniśmy stosować przepisy o zniesieniu współwłasności.

Co z roszczeniami związanymi z wydatkami, które poniósł jeden z konkubentów na rzeczy, które wchodzą w skład wspólnego gospodarstwa domowego i należą do drugiego z nich? W takim wypadku, zastosowanie znaleźć powinny przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Dotyczy to także roszczenia w zakresie rozliczenia korzyści majątkowych uzyskanych przez partnerów w czasie trwania konkubinatu.

Przepisy o zniesieniu współwłasności powinny zostać zastosowane, jeśli strony nieformalnego związku gromadziły wspólne oszczędności i kupowały za nie określone rzeczy.

W przypadku wspólnie zaciągniętego kredytu, który po rozstaniu spłaca wyłącznie jeden z partnerów, zastosowanie będą miały przepisy dotyczące zobowiązań solidarnych. Na ich podstawie osoba, która spłaca kredyt może żądać od drugiej strony zwrotu połowy jego wartości.

Bezpodstawne wzbogacenie a rozliczenie konkubinatu

W zakresie rozliczenia konkubinatu po jego zakończeniu najczęściej stosowane są przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Jest ono szczególnym zdarzeniem prawnym. W jego wyniku, bez podstawy prawnej powstaje sytuacja, w której wzrasta majątek po jednej ze stron, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej drugiej strony.

Na tej podstawie można rozliczyć nakłady jednego konkubenta na majątek drugiego. Może on bowiem domagać się zwrotu ich wartości. Dotyczy to nakładów, a więc wydatków poniesionych na mieszkanie należące tylko do jednego z konkubentów, na przykład w postaci remontu. Tak samo strony mogą rozliczyć kwoty przeznaczone na samochód zakupiony do wspólnego użytku.

Musisz jednak pamiętać, że osoba dochodząca takiego roszczenia musi udowodnić, że

• doznała zubożenia,

• druga strona się wzbogaciła,

• istnieje związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy zubożeniem a wzbogaceniem.

Zaznaczyć trzeba, że obowiązek zwrotu korzyści wygasa, jeżeli wzbogacony ją zużył lub utracił, chyba że powinien liczyć się z taką ewentualnością.

Choć więc nie ma przepisów, które wprost regulują sposób rozliczenia pomiędzy partnerami konkubinatu, kiedy się on zakończy, jeśli odpowiednio zastosujemy przepisy prawa odnoszące się do danego stosunku prawnego i dokonywanej w jego ramach czynności, będziemy mogli przeprowadzić właściwego rozrachunek pomiędzy partnerami.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Copyright © 2020 - Kancelaria Klonowski