od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Powrót do strony głównej

Powrót do artykułów

03 czerwca 2022

Co to jest separacja i jak ją ustanowić?

Strony, które widzą jeszcze szansę dla utrzymania swojego związku małżeńskiego i nie chcą go rozwiązywać poprzez rozwód, mogą skorzystać z instytucji separacji. Choć jest ona zbliżona w skutkach prawnych do rozwodu, to jednak ma od niego charakter całkowicie odmienny.

Co to jest separacja, kiedy można ją ustanowić oraz jakiego rodzaju skutki prawne wywołuje?

Co to jest separacja?

Separacja to stan, w którym Sąd orzeka, iż pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, jednak nie ma on charakteru trwałego. Oznacza to, że istnieje jeszcze szansa na odbudowanie więzi pomiędzy małżonkami i uratowanie ich związku.

Separacja stanowi alternatywę dla tych małżonków, którzy z różnych powodów, na przykład religijnych czy światopoglądowych, nie chcą orzeczenia rozwodu, jak również tych, którzy chcą jeszcze próbować kontynuacji wspólnego życia w przyszłości, pomimo jego aktualnego rozpadu.

Kiedy można ustanowić separację?

Co do zasady, sąd może orzec separację pomiędzy małżonkami, jeżeli pomiędzy nimi nastąpił zupełny rozkład pożycia.

Co to oznacza?

Zupełny rozkład pożycia

Pożycie małżeńskie obejmuje kilka koniecznych elementów, które są z nim nierozerwalnie związane, a mianowicie:

wspólne zamieszkiwanie, czyli prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego,
utrzymywanie stosunków cielesnych,
istnienie ścisłego węzła uczuciowego pomiędzy nimi.

Zupełny rozkład „pożycia małżeńskiego” oznacza, iż całkowicie przestała istnieć co najmniej jedna z wymienionych powyżej zasadniczych więzi takiego związku: uczuciowa, fizyczna oraz gospodarcza.

Z praktyki sądowej wynika, że rozkład pożycia współmałżonków do momentu orzeczenia separacji powinien trwać przynajmniej kilka miesięcy.

Musisz jednak pamiętać, że ustanie wspólnoty fizycznej lub gospodarczej może w konkretnym przypadku nie stanowić objawu rozkładu, jeżeli wynika to z okoliczności niezależnych od małżonków lub z ich zgodnej woli, która jest uzasadniona okolicznościami życiowymi. Przykładem takiej sytuacji może być ustanie współżycia fizycznego na skutek choroby małżonka, rozłączenie małżonków spowodowane pobytem w szpitalu, pracą zarobkową małżonków w różnych odległych od siebie miejscowościach, etc. Natomiast brak wspólnoty duchowej będzie zawsze objawem rozkładu pożycia.

Brak trwałości rozkładu

Aby Sąd mógł ustanowić separację, opisany powyżej zupełny rozkład pożycia nie może mieć charakteru trwałego. Oznacza to, że w okolicznościach danej sprawy, powrót małżonków do pożycia jest możliwy.

Kiedy nie można ogłosić separacji?

Separacja nie może zostać ustanowiona, w razie gdy wskutek tego mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Jak ustanowić separację?

Aby doszło do ustanowienia separacji, musi zostać w tym przedmiocie złożony odpowiedni pozew. Może go wnieść każdy z małżonków. Żądanie to mogą również zgłosić zgodnie oboje małżonkowie.

Gdzie wnieść pozew o separację?

W sprawach o separację właściwy jest zawsze Sąd Okręgowy, w którego obszarze działania małżonkowie mają wspólne zamieszkanie. W przypadku jego braku, sprawę należy wnieść do sądu właściwego ze względu na miejsce ich wspólnego pobytu. Jeżeli takiego miejsca nie ma, wówczas właściwy jest sąd odpowiedni dla miejsca zamieszkania jednego z małżonków.

Co powinien zawierać pozew o separację?

W pozwie należy podać dokładne dane dotyczące stron oraz wskazać swoje żądania, w tym czy powód występuje, oprócz domagania się separacji, o zasądzenie alimentów na rzecz wspólnych małoletnich dzieci. Pozew musi również zawierać uzasadnienie, w którym wskazuje się w jaki sposób doszło do rozkładu pożycia stron oraz wnioski dowodowe, w tym o przesłuchanie świadków ze wskazaniem ich dokładnych danych. Ostatnim elementem pozwu są załączniki, będące dokumentami, na które powoływano się w uzasadnieniu pozwu, na potwierdzenie przedstawionych argumentów, takie jak na przykład:

akt małżeństwa,
akty urodzenia wspólnych dzieci małżonków,
zaświadczenia o zarobkach małżonków.

Jakie są skutki prawne ustanowienia separacji?

Orzeczenie separacji pociąga za sobą takie skutki prawne jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, z pewnymi jednak różnicami. O tym jednak w innym artykule pt. „Rozwód czy separacja?”.

Kiedy można znieść separację?

Aby doszło do zniesienia separacji, małżonkowie muszą wnieść w tym przedmiocie zgodny wniosek do sądu. W sprawie o zniesienie separacji również orzeka Sąd Okręgowy w trybie nieprocesowym.

Jeśli wniosek o zniesienie separacji nie zostanie złożony, kończy się ona dopiero w chwili śmierci jednego ze współmałżonków. Tym samym, stan separacji nie jest pod żadnym względem ograniczony czasowo.

Zniesienie orzeczonej przez sąd separacji powoduje, iż następuje całkowite ustanie jej skutków prawnych. Znosząc separację, sąd zobowiązany jest do jednoczesnego rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Polityka prywatności | RODO