Kancelaria Klonowski » Warunki umorzenia zobowiązań w upadłości konsumenckiej

Umorzenie zobowiązań w upadłości konsumenckiej pociąga za sobą szereg pozytywnych konsekwencji dla dłużnika. Aby jednak do tego doszło, muszą zostać spełnione warunki określone przepisami ustawy Prawo upadłościowe.

Dłużnik a umorzenie zobowiązań w upadłości konsumenckiej

Umorzenie zobowiązań dłużnika w upadłości konsumenckiej może przybrać postać:

umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli,
warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli,
umorzenia zobowiązań upadłego po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.

Umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, Sąd może umorzyć zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w jego ramach.

Przed podjęciem takiej decyzji, Sąd otrzymuje stanowisko syndyka, który uprzednio, w trakcie postępowania wnikliwie bada, czy rzeczywiście upadły nie posiada żadnego majątku oraz nie dysponuje żadnymi zarobkami i źródłami dochodów. Jeżeli okaże się, iż rzeczywiście dłużnik nie dysponuje żadnymi aktywami, wówczas syndyk informuje Sąd, że ustalenie planu spłaty wierzycieli nie ma racji bytu, gdyż dłużnik i tak nie będzie w stanie go wykonać.

Trzeba zaznaczyć, że upadły musi być trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat i regulowania swoich należności. Okoliczność taka więc nie może mieć charakteru tymczasowego i przemijającego. Tym samym, dłużnik nie może mieć nawet widoków na przyszłość, że sytuacja ta ulegnie zmianie. Może to być wywołane na przykład stanem zdrowia.

Pomimo umorzenia zobowiązań dłużnika, Sąd wydaje postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, jeżeli w postępowaniu upadłościowym zgromadzono fundusze masy upadłości. Sąd wymienia w nim wierzycieli uczestniczących w planie spłaty, oraz dokonuje podziału funduszy masy upadłości pomiędzy nich i umarza zobowiązania upadłego niewykonane w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Plan spłaty wierzycieli obejmujący podział funduszy masy upadłości wykonuje w takim przypadku syndyk.

Trzeba dodać, że dokonując umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, Sąd obciąża Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania.

Warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli

Warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli może nastąpić tylko i wyłącznie w sytuacji, w której jego osobista sytuacja w oczywisty sposób wskazuje, że jest on niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w jego ramach, jednakże nie ma ona charakteru trwałego.

Sąd upadłościowy może wydać takie postanowienie wyłącznie pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia jego uprawomocnienia się, upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, na skutek którego Sąd będzie mógł uznać, że niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli ustała. Stanowić to będzie podstawę do uchylenia postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego i ustalenia plan spłaty wierzycieli.

Podkreślić trzeba, że na podstawie przedmiotowego wniosku, który został złożony w terminie, przez upadłego lub wierzyciela, Sąd może także uchylić postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli i ustalić plan spłaty wierzycieli również po upływie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu.

Szczególne obowiązki upadłego

W okresie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań, na upadłym ciążą szczególne obowiązki, a mianowicie:

nie może on dokonywać czynności prawnych, dotyczących majątku, które mogłyby pogorszyć jego sytuację majątkową. Sąd jednak, na wniosek upadłego, może wyrazić zgodę na dokonanie takiej czynności, bądź też ją zatwierdzić w szczególnie uzasadnionych przypadkach,
jest on obowiązany składać Sądowi corocznie, do końca kwietnia, sprawozdanie ze swojej sytuacji majątkowej i zawodowej za poprzedni rok kalendarzowy. Powinien w nim wykazać osiągnięte przychody oraz nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, jak również swoje możliwości zarobkowe oraz wydatki potrzebne na swoje utrzymanie i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym potrzeby mieszkaniowe. Do sprawozdania powinna być dołączona kopia rocznego zeznania podatkowego.

Uchylenie postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań

Sąd może uchylić postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, gdy we wskazanym pięcioletnim okresie, upadły:

nie złożył w terminie sprawozdania rocznego,
podał w nim nieprawdziwe informacje, w szczególności zataił osiągnięte przychody lub nabyte składniki majątkowe,
dokonał czynności prawnej, bez uzyskania zgody Sądu albo czynność ta nie została przez niego zatwierdzona,
ukrywał majątek,
czynność prawna upadłego została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Sąd może odstąpić od uchylenia przedmiotowego postanowienia, jeżeli stwierdzi, że uchybienie obowiązkom prze upadłego jest nieznaczne lub jest to uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Musisz wiedzieć, że w razie uchylenia postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu.

Umorzenie zobowiązań upadłego

Jeżeli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, wówczas zobowiązania upadłego ulegają umorzeniu z upływem pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań. Na wniosek upadłego lub wierzyciela Sąd wydaje postanowienie w tym przedmiocie, w którym wskazuje datę w jakiej nastąpiło umorzenie.

Droga odwoławcza od postanowienia o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oraz postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań

Na postanowienie Sądu upadłościowego w przedmiocie umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub w przedmiocie warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli można wnieść zażalenie.

Od postanowienia Sądu drugiej instancji w tych przedmiotach przysługuje skarga kasacyjna.

W przypadku wniesienia skargi kasacyjnej, na wniosek skarżącego Sąd może wstrzymać wydanie postanowienia o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego, zamykającego postępowanie upadłościowe.

Jeżeli w wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli zostanie uchylone, wówczas Sąd uchyla postanowienie przedmiotowe postanowienie.

Umorzenie zobowiązań upadłego po wykonaniu planu spłaty wierzycieli

Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli Sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Na przedmiotowe postanowienie przysługuje zażalenie.

Musisz wiedzieć, że po wydaniu tego postanowienia, niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałej przed dniem ustalenia planu spłaty wierzycieli. Nie dotyczy to jednak wierzytelności wynikających z zobowiązań, które nie podlegają umorzeniu z mocy prawa.

Zobowiązania, które nie podlegają umorzeniu

Zaznaczyć trzeba, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa nie wszystkie zobowiązania mogą ulec umorzeniu. Szeroko pisałem o tym w artykule pt. „Jakie długi i zobowiązania można umorzyć w upadłości konsumenckiej, a których się po prostu nie da?”

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Adwokatów i Radców Prawnych Klonowski & Marek sp.k.

upadłość konsumencka, układ konsumencki, upadłość przedsiębiorcy, sprawy restrukturyzacyjne i upadłościowe

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Warunki umorzenia zobowiązań w upadłości konsumenckiej